Jaki klej na płytki na stare płytki? Ranking 2025

Redakcja 2025-07-31 03:59 / Aktualizacja: 2025-08-28 19:58:48 | 11:84 min czytania | Odsłon: 39 | Udostępnij:

Chcesz odświeżyć wygląd swojej łazienki lub kuchni, ale przeraża Cię myśl o kuciu starych płytek? Czy zastanawiasz się, jaki klej płytki na płytki będzie najlepszym wyborem, aby uniknąć błędów remontowych, które kosztują czas i pieniądze? Czy rzeczywiście można bezpiecznie kłaść nowe płytki na stare, i jakie są tego kluczowe aspekty? A może masz już dość tego bałaganu i szukasz sposobu, by zminimalizować kucie i koszty? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w naszym artykule.

Jaki klej płytki na płytki

Spis treści:

Układanie płytek na istniejących okładzinach to rozwiązanie, które zyskuje na popularności, zwłaszcza gdy chcemy uniknąć skomplikowanych i brudnych prac remontowych. Jednakże, nie każdy klej nadaje się do tego typu zastosowań, a sukces przedsięwzięcia zależy od wielu czynników, w tym od rodzaju podłoża, stanu starych płytek oraz parametrów nowych okładzin. Szczególnie płytki gresowe, ze względu na swoją twardość i niską nasiąkliwość, wymagają specyficznych rozwiązań klejących. Podobnie płytki rektyfikowane, które dzięki precyzyjnym wymiarom ułatwiają fugowanie, stawiają określone wymagania przed zaprawą klejącą. Poniżej przedstawiamy analizę kluczowych elementów wpływających na dobór odpowiedniego kleju.

Kryterium Ważne Aspekty Przy Klejeniu Płytki na Płytkę Typowe Rozwiązanie
Stan starej okładziny Solidne przyleganie do podłoża, brak pustych przestrzeni, czystość powierzchni. Użycie młotka do sprawdzenia przyczepności; odtłuszczenie z użyciem płynu do naczyń.
Rodzaj podłoża Niska nasiąkliwość, gładkość, potencjalne ślizganie się kleju. Specjalistyczne grunty zwiększające przyczepność, zaprawy typu C2.
Rodzaj nowych płytek Wielkość, waga, format (np. rektyfikowane), materiał. Elastyczne kleje zapewniające dobrą przyczepność, np. do gresowych.
Metoda aplikacji Zapewnienie pełnego krycia klejem, uniknięcie pustych przestrzeni pod płytką. Technika kontaktowa (klej na podłoże i płytkę).
Warunki eksploatacji Wilgotność, obciążenia mechaniczne. Klej odporny na wilgoć, elastyczny.

Klejenie płytek na płytki jest skuteczną i szybką metodą renowacji, ale wymaga starannego przygotowania: najpierw dokładnie oczyść i odtłuść istniejącą okładzinę, zmatowij powierzchnię (szlifowanie lub frezowanie) i w razie potrzeby zastosuj primer do niechłonnych podłoży, potem użyj polimerowo‑modyfikowanego kleju cementowego przeznaczonego do gładkich powierzchni (często oznaczanego jako C2 lub C2TE); w miejscach wilgotnych lub przy dużych obciążeniach rozważ kleje żywiczne (epoksydowe). Zwróć uwagę na właściwą grubość warstwy, dobór zębów pacy, zachowanie dylatacji oraz nośność starego podłoża — a wykonanie lub fachowe doradztwo możesz powierzyć ekipie oferującej wykończenie mieszkania w Warszawie - szybko i solidnie.

Klej do płytek na płytki

Remont łazienki czy kuchni to często połączenie sztuki i rzemiosła, a dobór odpowiedniego kleju do płytek to jeden z tych momentów, gdy precyzja jest kluczowa. Kiedy decydujemy się na układanie płytek na istniejącej okładzinie, pojawia się naturalne pytanie: jaki klej płytki na płytki zagwarantuje nam trwałość i estetykę? To nie jest zwykłe zadanie, bo stare płytki, zwłaszcza te bardzo gładkie i o niskiej nasiąkliwości, mogą sprawiać nie lada wyzwanie tradycyjnym zaprawom klejącym. Zwykły klej może się po prostu ślizgać, uniemożliwiając stworzenie równej i stabilnej warstwy.

Zobacz także: Klejenie Płytek Na Płytki: Jaki Klej Wybrać?

W świecie glazurniczym od lat dyskutuje się o efektywności metody płytka na płytkę. Jest to rozwiązanie kuszące, bo omija żmudny proces skuwania starych kafli, targanie gruzu i sprzątanie. Jednakże, sukces ten metodą zależy od kilku kluczowych czynników. Jednym z najważniejszych jest odpowiednie przygotowanie podłoża, które musi być stabilne i czyste. Potem przychodzi kolej na wybór kleju zapewniającego odpowiednią przyczepność do gładkich powierzchni.

Gres to ulubiony materiał wielu z nas do łazienek – jest wytrzymały, odporny na wilgoć i łatwy w utrzymaniu. Szczególnie cenione są płytki gresowe rektyfikowane, które mają idealnie przycięte krawędzie. To właśnie te płytki, dzięki swojej precyzji, pozwalają na układanie z minimalnymi fugami, co nadaje wnętrzu nowoczesny i schludny wygląd. Jednak, aby efekt był zadowalający, potrzebujemy kleju, który będzie w stanie sprostać ich wymaganiom i zapewnić trwałe połączenie ze starym podłożem.

Wśród najgorętszych trendów wnętrzarskich coraz częściej pojawiają się rozwiązania łączące funkcjonalność z unikatowym stylem. Jedną z opcji jest położenie nowych płytek na stare, bez potrzeby kuć i wywożenia gruzu. To świetny sposób na szybką metamorfozę, ale kluczowe jest dobranie właściwego kleju, który zapewni trwałość i bezpieczeństwo całej konstrukcji, szczególnie gdy mamy do czynienia z płytkami gresowymi.

Zobacz także: Jaka Grubość Płytki Z Klejem? Przewodnik Po Optymalnej Aplikacji

Specjalistyczne kleje do trudnych podłoży

Kiedy mamy do czynienia z podłożami o nietypowych właściwościach, takimi jak stare płytki ceramiczne, powierzchnie pokryte olejami lub inne materiały o niskiej nasiąkliwości, wybór odpowiedniego kleju staje się kluczowy „jak nie kupić kota w worku?”. Zwykłe zaprawy klejące mogą po prostu nie poradzić sobie z zapewnieniem odpowiedniej adhesion (przyczepności). To sytuacja, gdzie materiały gruntujące i specjalistyczne kleje wkraczają do akcji, aby ratować sytuację i zapewnić trwałość naszej nowej okładzinie.

Wyzwanie stanowi tu nie tyle sama czynność klejenia, co zapewnienie, że klej „złapie” się starej powierzchni. Kiedy tradycyjna zaprawa ślizga się po gładkiej tafli, uniemożliwiając jej równomierne rozprowadzenie, pojawia się problem. Tutaj z pomocą przychodzą rozwiązania z kategorii klejów do trudnych podłoży, które są stworzone, by radzić sobie z takimi, powiedzmy sobie szczerze, „kapryśnymi” sytuacjami, zapewniając mocne i trwałe wiązanie.

Współczesny rynek oferuje szereg specjalistycznych rozwiązań, które zostały zaprojektowane z myślą o takich właśnie problemach. Są to często kleje o podwyższonej elastyczności i zwiększonej przyczepności, które potrafią przylegać do różnorodnych, nawet bardzo gładkich powierzchni. Ich formuła pozwala na skuteczne połączenie materiałów, gdzie standardowe zaprawy zawiodłyby.

Co ważne, do takich podłoży często rekomenduje się stosowanie odpowiednich preparatów gruntujących. Grunt szczepny lub innowacyjny środek jak weber profi grunt, może znacząco poprawić przyczepność kleju, tworząc swoistą „kotwicę” dla nowej warstwy. Jest to inwestycja w trwałość, która minimalizuje ryzyko późniejszych problemów z odspajaniem się płytek.

Jak przygotować stare płytki do klejenia

Zanim zabierzemy się za układanie nowych płytek na stare, musimy pamiętać o kluczowym kroku – odpowiednim przygotowaniu podłoża. Jeśli chcemy, aby nasze nowe kafelki trzymały się mocno i były ozdobą naszego wnętrza przez lata, zaniedbanie tego etapu jest po prostu proszeniem się o kłopoty. To trochę jak z dobrym ciastem – bez odpowiedniego przygotowania składników, efekt końcowy może być, łagodnie mówiąc, rozczarowujący.

Pierwszy, i być może najważniejszy, etap to ocena stanu starych płytek i spoin. Jeśli podczas delikatnego opukania młotkiem usłyszymy „głuche” dźwięki, które sugerują obecność pustych przestrzeni pod płytką, to sygnał ostrzegawczy. W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest albo skucie luźnych kafli, albo dokładne uzupełnienie wszelkich ubytków i wyrównanie podłoża przed nałożeniem kolejnych warstw. Stare płytki muszą być solidnie związane z podłożem.

Kolejnym krokiem jest odtłuszczenie powierzchni. To wbrew pozorom niezwykle ważny etap, zwłaszcza jeśli poprzednia okładzina była narażona na tłuszcze, np. w kuchni. Zaleca się użycie środków przeznaczonych do czyszczenia tłustych powierzchni, a najprostszym i często skutecznym rozwiązaniem jest po prostu dobrej jakości płyn do mycia naczyń. Dokładne umycie i wysuszenie zapewni lepszą przyczepność kleju do starych płytek.

Po odtłuszczeniu i ewentualnym uzupełnieniu ubytków, warto upewnić się, że powierzchnia jest równa. Nawet niewielkie nierówności mogą sprawić, że nowe płytki nie będą leżały stabilnie, a efekt końcowy będzie daleki od ideału. W razie potrzeby można zastosować masę wyrównującą. Przemyślane przygotowanie starego podłoża to 90% sukcesu przy metodzie płytka na płytkę.

Gruntowanie starych płytek przed klejeniem

Po odpowiednim przygotowaniu powierzchni, czyli jej oczyszczeniu i odtłuszczeniu, kolejnym kluczowym krokiem jest gruntowanie. Bez tego etapu, nawet najlepszy klej może nie zapewnić odpowiedniej przyczepności do starych, często gładkich i mało nasiąkliwych płytek. To jak próba przylepienia czegoś do bardzo śliskiej powierzchni – bez odpowiedniego „uszorstnienia” nic się nie będzie trzymać.

W sprzedaży znajdziemy specjalne preparaty przeznaczone do trudnych podłoży, często określane jako grunt szczepny lub grunt kontaktowy. Ich zadaniem jest stworzenie na starej płytce warstwy, która zwiększy jej przyczepność dla kolejnych warstw chemii budowlanej. Warto zwrócić uwagę na produkty rekomendowane przez producentów systemów klejowych, ponieważ zapewniają synergiczne działanie.

Aplikacja gruntu jest zazwyczaj bardzo prosta. Cienką warstwę preparatu nakłada się pędzlem lub wałkiem na całą powierzchnię starych płytek. Następnie należy odczekać do jego całkowitego wyschnięcia, proces ten zazwyczaj trwa od 2 do 4 godzin, w zależności od rodzaju gruntu i warunków otoczenia. Na opakowaniu produktu znajdziemy dokładne informacje dotyczące czasu schnięcia i sposobu aplikacji.

Warto również rozważyć mechaniczne przygotowanie powierzchni przed gruntowaniem. Przeciągnięcie starych płytek papierem ściernym o średniej gradacji może dodatkowo zwiększyć przyczepność, tworząc delikatną chropowatość, która ułatwi gruntowi penetrację i stworzenie mocniejszej warstwy sczepnej. To mały wysiłek, który może przynieść znaczącą poprawę w przypadku trudnych podłoży.

Przyczepność kleju do gresowych płytek

Płytki gresowe, ze względu na swoją twardość i niską nasiąkliwość, stanowią specyficzne wyzwanie dla wielu klejów. Tradycyjne zaprawy cementowe mogą mieć trudność z zapewnieniem odpowiedniej przyczepności do tego typu materiału, co może prowadzić do rozwarstwienia okładziny w przyszłości. Wybór kleju musi być zatem przemyślany, aby zapewnić trwałe i pewne połączenie.

Gdy mówimy o układaniu płytek gresowych na płytkach, kluczowe jest, aby sam klej charakteryzował się zwiększoną przyczepnością do niskonasiąkliwych i gładkich powierzchni. Producenci chemii budowlanej oferują specjalistyczne kleje, które spełniają te wymagania, często będąc produktami typu C2 zgodnie z normą. Te kleje są formułowane w taki sposób, aby jak najlepiej współpracować z materiałami o niewielkiej porowatości.

Poszukując odpowiedniego kleju, warto zwrócić uwagę na jego elastyczność. Płytki gresowe, zwłaszcza te większego formatu, mogą być narażone na naprężenia wynikające ze zmian temperatury czy drobnych ruchów podłoża. Elastyczny klej absorbuje te naprężenia, zapobiegając pękaniu zarówno samego kleju, jak i płytek. To czynnik, który decyduje o długoterminowej trwałości całej okładziny.

Przykładowo, zaprawa klejąca klasy C2, która jest klasyfikowana jako cementowa zaprawa klejąca o podwyższonych właściwościach, zwłaszcza przyczepności i odporności na ślizganie, jest często idealnym wyborem do układania płytek gresowych na istniejących okładzinach. Zapewnia ona nie tylko mocne wiązanie, ale także elastyczność potrzebną do pracy z tym materiałem.

Zaprawa klejąca klasy C2 na trudne podłoża

W świecie budowlanym, wskaźnik C2 oznacza coś więcej niż tylko cyferkę; to gwarancja podwyższonych parametrów kleju, szczególnie jego przyczepności. Kiedy zabieramy się za układanie płytek na wymagających podłożach, takich jak stare, gładkie kafle, zaprawa klasyfikowana jako C2 jest często naszym najlepszym sojusznikiem. Jej specyficzna formuła została stworzona, by przezwyciężać problemy z przyczepnością, zapewniając trwałe wiązanie.

To właśnie dzięki podwyższonej przyczepności, kleje C2 są tak cenione przy metodzie „płytka na płytkę”. Potrafią one skutecznie związać się z gładką powierzchnią starej okładziny, nawet jeśli tradycyjne kleje gubiłyby gdzieś swoje „siły”. Zapewniają one stabilność i pewność, że nowa warstwa będzie się trzymać mocno, bez ryzyka odspajania.

Osiągnięcie klasy C2 w zaprawach klejących nie jest przypadkowe. Oznacza to, że produkt przeszedł rygorystyczne testy potwierdzające jego wyższą przyczepność oraz często dodatkowe parametry, jak np. zwiększoną elastyczność czy reduzir zwany skracający czas spływu kleju. Te cechy są nieocenione, gdy pracujemy z materiałami, które mogą sprawiać trudność standardowym zaprawom.

Wybierając zaprawę klejącą klasy C2, inwestujemy w bezpieczeństwo i długowieczność naszej nowej okładziny. Jest to rozwiązanie, które pozwala nam bez większych obaw cieszyć się odmienionym wnętrzem, z pełnym przekonaniem, że postawiliśmy na sprawdzone i skuteczne materiały budowlane. To jeden z tych elementów wykończenia, gdzie oszczędzanie na jakości po prostu się nie opłaca.

Technika klejenia płytek metodą kontaktową

Metoda klejenia kontaktowego, czyli równoczesnego nakładania zaprawy zarówno na podłoże, jak i na spód docelowej płytki, jest często wskazywana jako najbardziej efektywna technicznie. Dlaczego? Ponieważ zapewnia ona niemal stuprocentowe wypełnienie przestrzeni pod płytą klejem, eliminując ryzyko powstawania pustych przestrzeni, które mogą być przyczyną problemów w przyszłości. To zresztą jeden z sekretów perfekcyjnie wykonanych gluing.

Kluczem do sukcesu jest tutaj równomierne rozprowadzenie zaprawy klejącej za pomocą pacy zębatej, zarówno na przygotowanej powierzchni starej okładziny, jak i na odwrocie nowej płytki. Grubość warstwy kleju powinna być dopasowana do rozmiaru i profilu pacy zębatej, tak aby po dociśnięciu płytki klej lekko wypłynął na zewnątrz, co jest oznaką odpowiedniego krycia.

Ten sposób aplikacji jest szczególnie polecany przy układaniu płytek o dużych gabarytach, a także przy wykorzystaniu płytek rektyfikowanych, które wymagają idealnego przylegania do podłoża. Zaletą tej techniki jest także łatwiejsze pozycjonowanie płytki w odpowiednim miejscu – mamy pewien margines czasu na korekty, zanim klej zacznie wiązać.

Warto pamiętać, że czas otwarcia kleju, czyli czas, w jakim możemy jeszcze manipulować płytką po nałożeniu zaprawy, jest ograniczony. Dlatego praca powinna być wykonywana etapami, bez pośpiechu, ale zarazem metodycznie, aby zapewnić równomierne rozprowadzenie kleju na każdej płytce i na całym podłożu. Dobrze wykonane klejenie metodą kontaktową to fundament trwałej i estetycznej okładziny.

Wybór kleju do rektyfikowanych płytek

Płytki rektyfikowane urzekają swoim minimalistycznym wyglądem i możliwość układania z wąskim fugowaniem, co nadaje wnętrzu nowoczesności i elegancji. Jednak sama ich precyzja stawia pewne wymagania przed klejem, który musimy wybrać. Kluczowe jest, aby klej niwelował nawet najmniejsze nierówności podłoża i zapewniał idealne przyleganie nowej płytki, bez efektu „chwiejności” czy odstawania brzegu.

Kiedy mamy do czynienia z płytkami rektyfikowanymi, często idealnym wyborem okazuje się klej o podwyższonej elastyczności. Pozwala on na kompensację niewielkich naprężeń, które mogą pojawiać się w systemie „płytka-klej-podłoże”. Elastyczność kleju chroni przed pękaniem w sytuacjach, gdy np. wystąpią niewielkie ruchy konstrukcji budynku lub znaczne zmiany temperatury.

Dodatkowo, przy płytkach rektyfikowanych, bardzo ważne jest, aby klej pozwalał na precyzyjne ułożenie. Taka zaprawa zazwyczaj charakteryzuje się dobrą urabialnością i odpowiednim czasem wiązania, co umożliwia nam dokonanie ewentualnych korekt położenia płytki przed jej ostatecznym związaniem. Niektóre kleje oferują również specjalne dodatki tiksotropowe zapobiegające spływaniu kleju z pacy zębatej, co ułatwia nanoszenie.

Warto też pamiętać o odpowiednim wymiarze pacy zębatej. Do większych płytek rektyfikowanych, dobrze jest użyć pacy o większych zębach, co zapewni odpowiednie pokrycie klejem całej powierzchni i zapobiegnie powstawaniu pustych przestrzeni. Pamiętajmy, że nawet najlepszy klej nie pomoże, jeśli zostanie niewłaściwie zaaplikowany. Dobór kleju dopasowanego do rodzaju płytek to decyzja warta podjęcia.

Mocowanie płytek na istniejących okładzinach

Kładzenie płytek na istniejących okładzinach to sposób na szybką metamorfozę wnętrza bez kuć i bałaganu. Jest to rozwiązanie, które pozwala nam cieszyć się nową łazienką lub kuchnią w znacznie krótszym czasie niż tradycyjny remont. Metoda ta jest szczególnie popularna, bo pozwala uniknąć uciążliwych prac, jak wywożenie gruzu i związany z tym stres. Jednakże, aby taki remont przyniósł zamierzone efekty, musimy pamiętać o kilku kluczowych zasadach.

Przede wszystkim, musimy upewnić się, że stara okładzina jest solidnie przytwierdzona do podłoża. Jeśli jakaś płytka reaguje głuchym dźwiękiem na opukanie, to znak, że pod nią jest pusta przestrzeń. W takiej sytuacji lepiej skrócić drogę na skróty i albo usunąć luźne kafelki, albo bardzo starannie uzupełnić ubytki. Na tak przygotowane podłoże potrzebujemy kleju, który zagwarantuje świetną przyczepność.

Wybór właściwego kleju to podstawa. Szczególnie poleca się klej elastyczny do płytek na płytki, który poradzi sobie z różnicami temperatur i niewielkimi naprężeniami podłoża. Taki klej zapewni nie tylko dobrą przyczepność, ale także długoterminową trwałość całej okładziny, co jest bardzo ważne przy takiej metodzie remontu.

Pamiętajmy, że chociaż metoda ta jest bardzo kusząca ze względu na oszczędność czasu i wysiłku, to klucz do sukcesu tkwi w dokładności na każdym etapie. Od oceny stanu starego podłoża, przez jego gruntowne przygotowanie, aż po wybór i aplikację odpowiedniego kleju. Tylko wtedy możemy mieć pewność, że nasza nowa okładzina będzie ozdobą wnętrza przez długie lata.

Klej elastyczny do płytek na płytki

Gdy decydujemy się na położenie nowych płytek na stare, kluczowe jest, aby wybrany klej charakteryzował się odpowiednią elastycznością. Dlaczego? Ponieważ stare płytki, nawet te dobrze przytwierdzone, mogą w pewnym stopniu reagować na zmiany temperatury i wilgotności. Elastyczny klej działa jak amortyzator, pochłaniając naprężenia i minimalizując ryzyko pękania zarówno samego kleju, jak i nowej okładziny.

Szczególnie przy układaniu gresowych lub wielkoformatowych płytek, elastyczność kleju staje się nie tylko atutem, ale wręcz koniecznością. Większe płyty, ze względu na swoją masę i większą powierzchnię, są bardziej podatne na naprężenia. Elastyczny klej zapewnia im pewne „oddychające” podłoże, co przekłada się na długoterminową trwałość całej instalacji.

Poszukując takiego produktu, warto zwrócić uwagę na oznaczenia producenta. Zazwyczaj informacja o podwyższonej elastyczności (często oznaczone literą „S” w klasyfikacji klejów, np. C2 TE S1) świadczy o tym, że klej został zaprojektowany do pracy w trudniejszych warunkach i jest bardziej wyrozumiały dla potencjalnych ruchów podłoża.

Inwestycja w elastyczny klej do płytek na płytki to po prostu inwestycja w spokój ducha. Pozwala nam mieć pewność, że nasza starannie wybrane płytki i precyzyjnie wykonana robota będą cieszyć oko przez lata, bez nieprzyjemnych niespodzianek wynikających z błędów materiałowych. To często nieznacznie wyższy koszt, który procentuje trwałością.

Q&A: Jaki klej do płytek na płytki?

  • 1. Czy można kłaść płytki na stare płytki?

    Tak, kładzenie płytek na stare płytki jest możliwe i stanowi świetną alternatywę dla remontu wiążącego się z kuciem i usuwaniem gruzu. Metoda ta sprawdza się we wszystkich wnętrzach, jednak nie jest zalecana na zewnątrz. Kluczowe jest jednak odpowiednie przygotowanie podłoża.

  • 2. Jakie podłoża sprawiają trudność przy układaniu płytek?

    Trudności przy układaniu płytek mogą sprawiać podłoża bardzo gładkie, o niskiej nasiąkliwości, takie jak płytki ceramiczne czy stare lamperie olejne. Cechują się one pogorszoną przyczepnością, co sprawia, że zwykły klej może się po nich ślizgać, utrudniając ułożenie równiej warstwy.

  • 3. Jak przygotować stare płytki pod nowe okładziny?

    Przed położeniem nowych płytek na stare, należy odpowiednio przygotować podłoże. W pierwszej kolejności należy sprawdzić przyczepność istniejących płytek – jeśli podłoże jest stabilne (nie słychać głuchych dźwięków przy pukaniu), można przystąpić do dalszych etapów. Następnie powierzchnię należy dokładnie odtłuścić, np. płynem do mycia naczyń. Kolejnym krokiem jest naniesienie cienkiej warstwy specjalnego gruntu, np. gruntu szczepnego, który zwiększy przyczepność nowych płytek. Zaleca się również zmatowienie starej powierzchni papierem ściernym. Grunt powinien całkowicie wyschnąć przed nałożeniem kleju.

  • 4. Jaki klej wybrać do układania płytek na płytki?

    Do układania płytek na istniejące okładziny zaleca się stosowanie specjalistycznych klejów, które zapewniają dobrą przyczepność do trudnych podłoży. Ważne jest, aby wybrać klej, który będzie odpowiedni do rodzaju płytek, które zamierzamy położyć (np. płytki gresowe są popularnym wyborem do łazienki ze względu na swoją wytrzymałość i odporność na wilgoć). Najlepszą przyczepność i prawidłowe wypełnienie przestrzeni pod płytami zapewnia klejenie metodą kontaktową, czyli nakładanie zaprawy zarówno na podłoże, jak i na spód płytki.